در جهان امروز، مسئولیت اجتماعی شرکتی دیگر یک انتخاب نیست. یک الزام حرفه‌ای و اخلاقی است که برپایه پژوهش‌های دقیق، شاخص‌های معتبر جهانی و گزارش‌دهی شفاف بنا شده. اما در ایران، این مفهوم ارزشمند در سال‌های اخیر به‌شدت از معنای اصلی خود فاصله گرفته و در بسیاری موارد به یک مراسم نمایشی و پرهزینه فروکاسته شده است. جایی که شرکت‌ها بدون سنجش واقعی عملکردشان، تنها با تکیه بر ظاهر امور، لوح و تندیس دریافت می‌کنند.در یک دهه گذشته، شاهد موج گسترده‌ای از جشنواره‌ها و همایش‌های «مسئولیت اجتماعی» بوده‌ایم که از سوی برخی انجمن‌های تخصصی، رسانه‌ها و حتی برخی نهادهای دولتی برگزار شده‌اند. جذابیت این رویدادها در سالن‌های مجلل، سخنرانی‌های پرطمطراق و عکس‌های یادگاری است، اما وقتی کمی دقیق‌تر می‌شویم، می‌بینیم که بیشترشان فاقد حداقل‌های علمی و روش‌شناختی هستند. هیچ کمیته ارزیابی مستقلی وجود ندارد، هیچ شاخص استانداردی به کار گرفته نمی‌شود، هیچ گزارش میدانی از تأثیر واقعی پروژه‌ها تهیه نشده و درنهایت، برنده کسی است که روابط‌عمومی قوی‌تری دارد یا اسپانسر بزرگ‌تری بوده است. این وضعیت، آسیبش بسیار عمیق‌تر از آن چیزی است که در ظاهر دیده می‌شود. وقتی شرکتی که تنها چند پروژه تبلیغاتی سطحی اجرا کرده، در کنار شرکتی که سال‌هاست بی‌سروصدا برای محرومیت‌زدایی و کاهش آلایندگی‌ها تلاش می‌کنند، یکسان تقدیر می‌شود، اعتماد به کل مفهوم مسئولیت اجتماعی خدشه‌دار می‌شود. مدیرانی که صادقانه و با هزینه واقعی در این مسیر گام برمی‌دارند، دلسرد می‌شوند. جامعه نیز دیگر نمی‌داند کدام اقدام واقعی است و کدام صرفاً نمایش.مسئولیت اجتماعی، وقتی از پشتوانه علمی و شفافیت فاصله بگیرد، به ضد خودش تبدیل می‌شود. همان‌طورکه هیچ دانشگاهی نمی‌تواند بدون بررسی دقیق علمی، مدرک دکترا اعطا کند، هیچ نهاد معتبر و مسئول هم نباید اجازه دهد نام مقدس «مسئولیت اجتماعی» این‌چنین آسان و بی‌ضابطه به کار گرفته شود. ما امروز بیش از همیشه به صداقت در این حوزه نیاز داریم. اگر قرار است جایزه‌ای در این زمینه اهدا شود، باید کمیته‌ای مستقل، روش‌شناسی شفاف، شاخص‌های قابل‌سنجش و گزارش عمومی از فرایند داوری داشته باشد. در غیر این‌صورت، این تندیس‌ها و لوح‌ها چیزی جز زیورآلاتی توخالی نیستند که نه‌تنها به توسعه پایدار کمک نمی‌کنند، بلکه با ایجاد توهم مسئولیت‌پذیری، راه را بر اقدامات واقعی می‌بندند. تا وقتی معیارهای واقعی جایگزین روابط و ظاهر نشوند، این جوایز همچنان «جوایزی برای هیچ» خواهند ماند.
پایان هفته رسانه زیست بوم کارافرینی و کسب وکار استان کرمان Payanehafte.ir
