کشاورزی هوشمند به عنوان سومین انقلاب سبز می‌تواند تحول عظیمی در حوزه کشاورزی ایجاد و رویکرد نوینی به تولید محصولات کشاورزی داشته باشد.
کشاورزی هوشمند به معنای استفاده از فناوری های نوین برای افزایش کیفیت و کمیت (افزایش بهره وری) محصولات کشاورزی در مدیریت مزرعه می باشد . این رویکرد شامل جنبه هایی مانند اینترنت اشیاء (IOT)، مدیریت داده ¬ها، اسکن خاک، آبیاری هوشمند ، تغذیه کوددهی هوشمند ، کنترل اقلیم ، اپلیکیشن های همراه و همچنین استفاده از GPS در مزارع کشاورزی و دامپروری است.
به زبان ساده‌تر در این رویکرد ابزارها ، ماشین‌ها ،نرم افزارها و سنسورهای هوشمند نیازهای گیاه ، دام یا طیور یک مزرعه را به شکل جداگانه تشخیص می‌دهند. تفاوت عمده‌ای که این روش نسبت به کشاورزی سنتی دارد این است که کشاورزان می‌توانند برای هر متر مربع از زمین خود یا حتی هر دام و محصول تصمیمات جداگانه و مختلف بگیرند. و اطلاعات مربوطه را ذ خیره و حافظه مزرعه را تشکیل دهند در حالی که در کشاورزی سنتی چنین امکانی وجود ندارد و تصمیمات برای کل مزرعه گرفته می‌شود.
تکنیک‌های کشاورزی هوشمند به دامداران نیز این امکان را می‌دهد تا به نیازهای هر حیوان مختلف آگاهی پیدا کنند و تغذیه آن‌ها را بر اساس همان نیازها مشخص کنند. یا مثلا اگر علائم بیماری در یک حیوان مشاهده شد، آن را از بقیه حیوانات جدا و مورد درمان قرار دهند در نتیجه از شیوع بیماری میان آن‌ها جلوگیری کرده و سلامت گله را بهبود دهند.
فناوری ها و تجهیزات کشاورزی هوشمند که امروزه مورد استفاده کشاورزان قرار گرفته اند شامل موارد زیر است:
• سنسورها: مانند سنسور رطوبت ، دما ، نور و PH خاک و…
• نرم افزار: نرم افزارهای تخصصی که با کمک پلتفرم‌های اینترنت اشیا فعالیت می‌کنند
• اتوماسیون کشاورزی : آبیاری هوشمند ، تغذیه هوشمند و کنترل اقلیم
• اتصالات: اتصال همراه، شبکه های مرتبط با سنسور ها و اینترنت اشیا و …
• موقعیت یابی: جی پی اس، ماهواره
• ربات‌ها: تراکتورهای خودران، پهپادها و هواپیماهای بدون سرنشین …
• آنالیز اطلاعات: شیوه‌های تجزیه و تحلیل داده و جمع آوری اطلاعات برای تصمیم گیری نهایی در ارتباط با محصولات
بر اساس برآورد سازمان غذا و دارو سازمان ملل متحد (فائو) جمعیت زمین تا سال 2050 به 9.6 میلیارد نفر خواهد رسید و صنعت کشاورزی به گونه‌ای که امروزه فعالیت می‌کند، برای تامین غذا این جمعیت به مشکل برخواهد خورد. با وجود مشکلاتی مثل کمبود زمین‌های قابل کشت، افزایش نیاز به آب شیرین (70 درصد آب شیرین دنیا در زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیردو در ایران تا حدود 90 درصد گزارش شده است !) و دیگر فاکتورهایی که قابل پیش بینی نیستند مانند تاثیرات تغییرات اقلیمی که می‌تواند چرخه زندگی بسیاری از گیاهان و جانوران را تحت تاثیر قرار دهد، تولید غذا باید تا سال 2050 به اندازه 70 تا 100 درصد نسبت به امروز افزایش پیدا کند تا غذا کافی برای جمعیت 9 میلیاردی زمین وجود داشته باشد.
کاربردهای کشاورزی هوشمند :
مزارع و زمین‌های کشاورزی
باغ‌ها و گلخانه‌ها
فضاهای سبز شهری
باغچه‌ها و فضای سبز مسکونی
گلدان‌های خانگی
مزایای کشاورزی هوشمند :
• صرفه جویی در آب مصرفی با استفاده از تجهیزات آبیاری هوشمند
• صرفه جویی در کودها و تقویت کنندها با استفاده از تجهیرات تغذیه هوشمند
• صرفه جویی در سموم و آفت کشها
• افزایش کیفیت محصول و حرکت به سمت محصولات ارگانیک ( جنبش زیستی )
• افزایش کمیت محصولات کشاورزی با مدیریت صحیح نهاده ها
• امکان پایش و رصد دائمی وضعیت خاک، آب و گیاهان
• امکان کنترل و دسترسی سیستم از راه دور
• قابلیت توسعه و یکپارچگی سیستم با اجزا دیگر
• بهبود وضعیت رشد و سلامت گیاهان
• افزایش بهره‌وری زمین‌های کشاورزی با کاهش هزینه ها
• ذخیره دادهای مزرعه و شکل گیری حافظه مزرعه
• کاهش اثرات نامطلوب بر محیط زیست
• صرفه جویی در منابع انسانی
کاووس نگینی
